Chính sách Bảo hiểm y tế (BHYT) đã được tổ chức triển khai thực hiện trong nhiều năm qua và đã đi vào cuộc sống. Tính đến cuối năm 2003 đã có trên 16 triệu người tham gia BHYT cả hình thức bắt buộc và tự nguyện. Hàng năm đã có hàng chục triệu lượt người được hưởng quyền lợi khám, chữa bệnh (KCB) theo chế độ BHYT. Chỉ tính riêng năm 2003 có hơn 23 triệu lượt người được hưởng lợi KCB, với tổng số tiền chi hơn 1.178 tỷ đồng. BHYT thực sự là chỗ dựa vững chắc cho người tham gia và đặc biệt là đối với những người không may mắc phải những căn bệnh nặng, hiểm nghèo.

Bảo hiểm thất nghiệp là chương trình nằm trong Luật Bảo hiểm xã hội của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ được thực hiện từ năm 1935, gồm có: hệ thống của Liên bang và Tiểu bang. Hệ thống Liên bang quy định chung, từ đó cấp Tiểu bang hướng dẫn, quản lý và thực hiện chương trình của bang mình. Việc quản lý và thực hiện chương trình bảo hiểm thất nghiệp ở các Tiểu bang cũng khác nhau. Một số Tiểu bang có mức hỗ trợ thất nghiệp khá cao, một số Tiểu bang lại có mức thấp hơn.

Tính đến cuối tháng 10/2004, Bác Liêu còn tới 71 đơn vị, cơ quan, doanh nghiệp nợ BHXH với số tiền trên 1,4 tỷ đồng. Trong số đó có nhiều đơn vị hưởng lương từ nguồn ngân sách Nhà nước như: Trung tâm Văn hoá thông tin, Trường Cao đẳng Sư phạm, Ban Bảo vệ sức khoẻ, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn… Có 6 huỵện, thị xã trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu còn nợ BHXH. Tại huyện Hồng Dân, trong tổng số 18 đơn vị nợ thì có 16 trường học nợ BHXH của giáo viên. Theo BHXH tỉnh, một số doanh nghiệp lấy lý do sản xuất kinh doanh gặp khó khăn, còn đối với các đơn vị hưởng lương ngân sách nợ do nguồn ngân sách chuyển về chem… Nên chưa thực hiện nộp BHXH theo qui định. Do các đơn vị nợ BHXH nên đã gây khó khăn cho cơ quan BHXH trong việc xét duyệt chế độ chính sách BHXH cho người lao động tại những đơn vị này. Thảo Lan (Tạp chí Lao động và xã hội)

Tính đến hết tháng 10/2004, trên địa bàn tỉnh Bình Dương đã có 1685 đơn vị với 266.646 người tham gia BHXH có mức đóng 23%, tăng 187 đơn vị với 44.933 lao động so với số tham gia năm 2003, trong đó khối doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài là 33.248 lao động, khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh là 9469 lao động. Nhờ đó, số thu BHXH trong 10 tháng qua đã đạt 81% kế hoạch năm. Trong thời gian này, BHXH tỉnh Bình Dương đã cấp 91.886 sổ BHXH, xác nhận bảo lưu 10.053 sổ, giải quyết kịp thời 16.566 hồ sơ hưởng BHXH các loại. Thảo Lan (Tạp chí Lao động và xã hội)

Chiều 24-11-2004, Phòng Lao động - thương binh & xã hội và Liên đoàn Lao động quận 9, TP.HCM đã kiến nghị UBND quận có biện pháp xử lý những sai phạm tại Công ty sản xuất giày Vĩnh Long Hãng.

Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh Ninh Bình, đến hết tháng 10/2004, toàn tỉnh có 27 đơn vị, doanh nghiệp nợ đọng tiền BHXH hơn 5,3 tỷ đồng. Các doanh nghiệp Nhà nước có số nợ lớn là: Công ty thực phẩm xuất nhập khẩu Đồng Giao nợ 1,55 tỷ đồng, Công ty xây dựng và sản xuất vật liệu giao thông 529 Tam Điệp nợ gần 950 triệu đồng, chi nhánh công ty xây dựng số 9 nợ 722 triệu đồng… Các doanh nghiệp tư nhân cũng nợ từ 20- 80 triệu đồng như công ty TNHH Dương Giang (Hoa Lư), Công ty TNHH Bắc Trung Nam (Yên Khánh). Ngoài ra còn có 9 xã, phường là những đơn vị hưởng ngân sách nhà nước cũng nợ bảo hiểm xã hội như: các xã Gia Thuỷ, Yên Quang ( Nho Quan), Gia Tiến ( Gia Viễn), Yên Đồng (Yên Mô)… đều nợ BHXH hàng chục triệu đồng.

Ngày 17/11/2004, tại trụ sở Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Thứ trưởng Nguyễn Đình Liêu đã thay mặt lãnh đạo Bộ trao Huy chương Vì sự nghiệp Lao động - Thương binh và Xã hội cho 7 cán bộ Bảo hiểm xã hội Việt Nam vì những đóng góp tích cực vào sự nghiệp của Ngành Lao động – Thương binh và Xã hội.

Theo Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh, số nợ gối đầu hiện nay là gần 5 tỷ đồng do các doanh nghiệp chậm hoặc cố tình không nộp. Những thủ thuật mà các doanh nghiệp thường làm là kéo dài thời gian thử việc, ký hợp đồng thử việc ngắn hạn, khai không đúng số lượng lao động, không ký hợp đồng, không đóng BHXH hoặc đóng trên nền lương tối thiểu... Lợi dụng một số sơ hở bất cập trong các quy định của BHXH, BHYT và sự thiếu hiểu biết của công nhân, một số đơn vị đã tìm cách luồn lách, né tránh đóng BHXH, một số cá nhân lợi dụng để gian lận, khai khống chiếm đoạt tiền BHXH. Theo ông Nguyễn Văn Nam, Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh thì: “Việc trích nộp BHXH cho người lao động là dựa vào hợp đồng lao động.Chính vì thế, nhiều doanh nghiệp đã lợi dụng kẽ hở này để né tránh nộp BHXH bằng cách kéo dài thời gian thử việc hoặc chỉ ký hợp đồng thời vụ rồi sau đó cho công nhân nghỉ việc. Không những thế, nhiều đơn vị còn ký hợp đồng ngắn hạn và thường xuyên thay đổi lao động, tránh được khoản phải nộp BHXH”. Ngoài ra, một trong những chiêu bài khác là khai gian số lao động sử dụng và chỉ đóng tượng trưng cho một số ít lao động hiện có. Không những thế, nhiều doanh nghiệp chỉ đóng tiền BHXH trên nền lương tối thiểu mà theo bà Nguyễn Thị Kim, Giám đốc Sở Lao động- Thương binh và Xã hội tỉnh thì: “Đây là cách phổ biển ở nhiều doanh nghiệp hiện nay. Theo luật thì doanh nghiệp phải trích 15% tiền BHXH và 2% BHYT (còn 6% là do người lao động đóng) trên tổng số lương chứ không phải đóng BHXH trên mức lương tối thiểu”.